Opuszczenie mieszkania przez sprawcę przemocy domowej
Zgodnie z art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, jeżeli członek rodziny wspólnie zajmujący mieszkanie, swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy w rodzinie czyni szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie, osoba dotknięta tą przemocą może żądać, aby sąd:
- zobowiązał go do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia (dalej zwane jako NAKAZ) lub
- zakazał zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia (dalej zwane jako ZAKAZ).
UWAGA! Nakaz lub zakaz może być wydany w odniesieniu do każdego lokalu służącego zaspokajaniu bieżących potrzeb mieszkaniowych – bez względu na status lokalu (dom, mieszkanie własnościowe, lokatorskie, spółdzielcze) oraz niezależnie od tego, kto jest jego prawnym właścicielem, czy najemcą.
Nakaz lub zakaz może być wydany również w przypadku, gdy:
- osoba dotknięta przemocą w rodzinie opuściła wspólnie zajmowane mieszkanie z powodu stosowania wobec niej przemocy w tym mieszkaniu;
- członek rodziny stosujący przemoc w rodzinie opuścił wspólnie zajmowane mieszkanie;
- małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu oraz inna osoba stosująca przemoc w rodzinie, okresowo lub nieregularnie przebywa w mieszkaniu wspólnie z osobą dotkniętą przemocą w rodzinie.
Strony postępowania:
- Wnioskodawca -> osoba dotknięta przemocą.
- Uczestnik -> członek rodziny stosujący przemoc.
Sąd właściwy do rozpoznania sprawy-> sąd rejonowy właściwym ze względu na miejsce zamieszkania Wnioskodawcy, a w braku miejsca zamieszkania – w sądzie miejsca jego pobytu.
Wniosek o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia może, choć nie musi być złożony na urzędowym formularzu. Formularze są dostępne m.in. w budynkach sądów rejonowych i okręgowych, w Internecie pod adresami www.ms.gov.pl.
Wniosek o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia powinien zawierać m.in.:
- oznaczenie sądu, do którego jest skierowany;
- imiona i nazwiska stron -> Wnioskodawca i Uczestnik;
- oznaczenie rodzaju pisma -> np. wniosek w trybie art. 11a ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie;
- określenie żądania, tj.:
- zobowiązanie Uczestnika do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia,
- zakazanie Uczestnikowi zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia;
- wskazanie faktów, na których Wnioskodawca opiera swój wniosek oraz wskazanie dowodów na wykazanie każdego z tych faktów np. dowód z zeznań świadków, dowód z dokumentów (zaświadczenia lekarskiej, dokumenty potwierdzające interwencje Policji, wyroki sądów w sprawach związanych z przemocą w rodzinie), dowód z przesłuchania Stron;
- uzasadnienie wniosku -> patrz poniżej;
- podpis Wnioskodawcy albo jego pełnomocnika.
UWAGA! We wniosku można również żądać udzielenie zabezpieczenia w zakresie przedłużenia obowiązującego nakazu opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub obowiązującego zakazu zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia, wydanych uprzednio przez Policję lub Żandarmerię Wojskową. Żądanie udzielenia zabezpieczenia należy uzasadnić. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlega bezzwłocznemu rozpoznaniu, nie później jednak niż w terminie trzech dni od dnia jego wpływu do sądu.
Co powinno zawierać uzasadnienie wniosku?
W uzasadnieniu należy podać dlaczego Wnioskodawca domaga się zobowiązania przez sąd Uczestnika do opuszczenia mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazania Uczestnikowi zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia, wskazując na konkretne okoliczności, tj. stosowanie przemocy w rodzinie, i powołując konkretne dowody na poparcie tych twierdzeń (zeznania świadków z imienia i nazwiska, dokumenty – zaświadczenia lekarskie, potwierdzające interwencje Policji, kserokopię wypełnionego formularza Niebieskie Karty, umowę najmu lokalu, odpis z księgi wieczystej, itp.). Jako przyczynę wystąpienia z wnioskiem należy wskazać dopuszczanie się aktów przemocy w rodzinie wobec Wnioskodawcy, ewentualnie wobec innych osób wspólnie zamieszkujących (np. dzieci) przez Uczestnika – podać kiedy i w jaki sposób do przemocy doszło, wobec kogo przemoc była stosowana, jakie były ich skutki (np. uszkodzenia ciała, zniszczenie mienia itp.). Należy również podać stopień bliskości Wnioskodawcy i Uczestnika (np. że są małżonkami), wskazać że osoby te razem zamieszkują pod danym adresem, można podać tytuł prawny do lokalu i komu przysługuje np. że mieszkanie jest komunalne oddane w najem małżonkom. Podać liczbę i wiek dzieci lub innych osób wspólnie zamieszkujących.
Pamiętaj! Konieczne jest wykazanie, że stosując przemoc w rodzinie, sprawca czyni wspólne zamieszkanie szczególnie uciążliwym. Stosowna przemoc w rodzinie musi przybrać taką postać, aby powstał skutek w rodzaju szczególnej uciążliwości. Sama konieczność zamieszkiwania z osobą wrogo nastawioną, nieżyczliwą, która nie współpracuje w utrzymaniu wspólnie zajmowanej nieruchomości, stanowi uciążliwość. Przybierze ona postać szczególnej uciążliwości np. w momencie, gdy osoba ta zagraża poczuciu bezpieczeństwa osoby dotkniętej przemocą w rodzinie lub uniemożliwi korzystanie ze wspólnych pomieszczeń lub urządzeń.
Rozpoznanie wniosku przez Sąd.
Sąd w przedmiocie wniosku o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia, rozstrzyga po przeprowadzeniu rozprawy w formie POSTANOWIENIA w terminie 1 miesiąca od dnia wniesienia wniosku.
Po rozpatrzeniu wniosku, w przypadku jego uwzględnienia sąd w postanowieniu orzeka nie tylko o nakazie opuszczenia mieszkania przez sprawcę przemocy, ale także jego bezpośredniego otoczenia lub też zakazie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia, ale również wskazuje obszar lub odległość od wspólnie zajmowanego mieszkania, którą osoba stosująca przemoc w rodzinie obowiązana będzie zachować.
Postanowienie o zobowiązaniu osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazaniu zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia jest SKUTECZNE i WYKONALNE z CHWILĄ OGŁOSZENIA. Sąd może je zmienić lub uchylić w razie zmiany okoliczności, nawet gdy jest prawomocne.
Kto zostanie powiadomiony o wydanym przez sąd postanowieniu?
Odpis postanowienia sąd z urzędu doręcza:
- uczestnikom postępowania,
- prokuratorowi,
- Policji lub Żandarmerii Wojskowej
oraz zawiadomi właściwy miejscowo zespół interdyscyplinarny, a gdy w mieszkaniu zamieszkują osoby małoletnie – także właściwy miejscowo sąd opiekuńczy.
Zaskarżenie postanowienia, czyli Apelacja – terminy!
Aby zaskarżyć niekorzystne postanowienie Sądu należy uprzednio uzyskać jego odpis wraz z uzasadnieniem. Termin na złożenia wniosku o uzasadnienie postanowienia biegnie od dnia jego ogłoszenia. Z kolei termin do wniesienia odpowiedzi na apelację to tylko tydzień. W przypadku wniesienia apelacji Sąd drugiej instancji orzeka w terminie jednego miesiąca od przedstawienia akt sprawy przez sąd pierwszej instancji wraz z apelacją.
Koszty postępowania sądowego -> osoby dotknięte przemocą w rodzinie w sprawach o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do tego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia są zwolnione z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych.
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostaję do Państwa dyspozycji (dane do kontaktu znajdą Państwo w zakładce -> KONTAKT).