Władza rodzicielska – na czym polega jej ograniczenie, pozbawienie lub zawieszenie?

Władza rodzicielska – czym jest?

Władza rodzicielska jest to całokształt uprawnień i obowiązków rodziców względem małoletniego dziecka, polegających na:

• sprawowaniu pieczy nad dzieckiem, czyli obowiązek i prawo wychowywania dziecka,
• reprezentowaniu dziecka np. przed osobami trzecimi, organami władzy publicznej,
• zarządzaniu majątkiem dziecka.

Władza rodzicielska powstaje z chwilą poczęcia dziecka i trwa do ukończenia przez nie 18 roku życia, czyli do uzyskania pełnoletności.

Zgodnie z art. 112 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego pozbawienie władzy rodzicielskiej lub jej zawieszenie może być orzeczone także w wyroku orzekającym:

• rozwód,
• separację albo
• unieważnienie małżeństwa.

Decyzję o ograniczeniu, pozbawieniu lub zawieszeniu władzy rodzicielskiej sąd rodzinny może podjąć:

• z urzędu, jak również 
• na wniosek.

Wniosek o pozbawienie, ograniczenie lub zawieszenie praw rodzicielskich składa się w sądzie rejonowym, w wydziale rodzinnym i nieletnich.

Pozbawienie władzy rodzicielskiej następuje gdy:

• władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody (np. długotrwała choroba uniemożliwiająca wykonywanie władzy rodzicielskiej, wyjazd za granicę na stałe przy braku zainteresowania losami dziecka, długotrwałe pozbawienie wolności);
• rodzice rażąco nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka (np. porzucenie dziecka, dopuszczenie się istotnych zaniedbań wychowawczych, związanych z nieposyłaniem dziecka do szkoły, brakiem reakcji na jego działalność przestępczą, zaniedbywaniem dziecka przejawiającym się brakiem starań o jego żywienie i higienę, stwarzaniem negatywnych wzorców wychowawczych dla dziecka, uchylanie się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka; nadmierne karcenie,).

Ograniczenie władzy rodzicielskiej – dwa rodzaje:

• zawinione ograniczenie władzy rodzicielskiej wynika z zaniedbania bezpieczeństwa dziecka i zagrożenia jego dobra. W takim wypadku sąd może:

• zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania bądź skierować rodziców do specjalistów, którzy zajmują się terapią rodzinną, pomocą z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń,
• ustanowić czynności, jakie nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu,
• ustanowić kuratora sądowego,
• skierować małoletniego do organizacji, instytucji bądź placówki, która sprawuje pieczę nad dziećmi,
• zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej,
• powierzyć zarząd majątkiem małoletniego kuratorowi.

• niezawinione ograniczenie władzy rodzicielskiej związane z życiem rodziców dziecka w rozłączeniu, którzy nie potrafią porozumieć się w sprawach dziecka. W takiej sytuacji sąd mając na względzie dobro dziecka może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do dziecka np. ograniczając prawa drugiego rodzica do decyzji o istotnych sprawach dziecka tj. edukacja, leczenie czy wyjazdy zagraniczne.

Zawieszenie władzy rodzicielskiej może zostać orzeczone w razie przemijającej przeszkody w jej wykonywaniu np. na skutek choroby. Sąd je uchyli, gdy przyczyna zawieszenia odpadnie (art. 110 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Jeżeli przemijająca przeszkoda przekształci się w przeszkodę trwałą lub przybierze postać rażącego zaniedbania obowiązków, pojawi się konieczność pozbawienia rodzica władzy rodzicielskiej.

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostaję do Państwa dyspozycji (dane do kontaktu znajdą Państwo w zakładce -> KONTAKT).