Jak uzyskać prawo do ROD – Rodzinnego Ogrodu Działkowego – po śmierci działkowca?

ROD – Rodzinny Ogród Działkowy – stanowi wydzielony obszar lub obszary przeznaczone na cele rodzinnych ogrodów działkowych, składające się z działek i terenu ogólnego, służące do wspólnego korzystania przez działkowców, wyposażone w infrastrukturę ogrodową.

Na skutek śmierci działkowca przysługujące mu prawo użytkowania działki w ROD wygasa, a głównym dysponentem działki zasadniczo staje się Zarząd Ogrodu.

Uwaga! Prawo do działki w ROD nie podlega dziedziczeniu na ogólnych zasadach ogólnych określonych w Kodeksie cywilnym. Jednakże w ustawie o rodzinnych ogrodach działkowych przewidziane są regulacje, które umożliwiają osobom bliskim działkowca nabyć prawo do ROD po jego śmierci.

W pierwszej kolejności należy ustalić -> kto uznawany jest za osobę bliską działkowca? Definicję osoby bliskiej, znajdziemy w art. 2 ust. 8 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych. Osobą bliską działkowca jest:

• małżonek działkowca,
• jego zstępni, wstępni, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa oraz
• osoby pozostające z działkowcem w stosunku przysposobienia.

UWAGA! Osoby pozostające w faktycznym pożyciu z działkowcem (konkubent, konkubina) nie mają prawa domagać się przyznania jej prawa do działki po zmarłym działkowcu.

Kolejność osób bliskich uprawnionych do ubiegania się o prawo do ROD po śmierci działkowca:

1. małżonek działkowca,
2. inne osoby bliskie działkowca.

Sposób uzyskania prawa do ROD po śmierci działkowca:

1. gdy ubiega się małżonek działkowca, który nie był strona umowy dzierżawy:

na złożenie oświadczenia woli o wstąpieniu w stosunek wynikający z umowy dzierżawy działkowej małżonek działkowca ma 6 miesięcy licząc od daty śmierci współmałżonka. UWAGA! Bez znaczenia jest okoliczność, kiedy faktycznie małżonek działkowca dowiedział się o zgonie współmałżonka, istotna jest jedynie rzeczywista data zgonu działkowca.

Brak złożenia stosownego oświadczenia w terminie 6 miesięcy od daty zgonu działkowca skutkuje wygaśnięciem prawa do działki.

Pamiętaj! Jeśli małżonek zmarłego działkowca był stroną umowy dzierżawy ROD to z chwilą śmierci działkowca prawo do działki przypada w całości drugiemu małżonkowi.

2. gdy ubiega się inna osoba bliska działkowca:

• działkowiec w dniu śmierci pozostawał w związku małżeńskim.

Po wygaśnięciu prawa do działki w następstwie braku oświadczenia współmałżonka o wstąpieniu w prawa zmarłego działkowca mogą wstąpić inne osoby bliskie np. córka/syn, matka/ojciec, siostra.

Na złożenie wniosku o ustanowienie prawa do działki inne osoby bliskie działkowca mają termin 3 miesięcy od daty wygaśnięcia prawa do działki. Osoby bliskie mogą więc złożyć wniosek o ustanowienie na ich rzecz prawa do działki po zmarłym działkowcu w terminie od pierwszego dnia po upływie 6 miesięcy od zgonu działkowca (w tym terminie wniosek o wstąpienie w prawa do zmarłym działkowcu może złożyć współmałżonek) do końca 9 miesięcy po dacie zgonu działkowca.

• działkowiec w dniu śmierci nie pozostawał w związku małżeńskim:

Termin na złożenie wniosku o ustanowienie prawa do działki osoby bliskie działkowca wynosi 6 miesięcy licząc od daty jego śmierci. UWAGA! Termin na złożenie wniosku o ustanowienie prawa do działki liczy się od daty zgonu działkowca, bez względu na to, kiedy osoba bliska dowiedziała się o zgonie działkowca.

Jakie dokumenty powinna złożyć w zarządzie ROD osoba bliska, która chce nabyć prawo do działki po śmierci działkowca?

Osoba bliska po śmierci działkowca składa wniosek o ustanowienie prawa do działki po zmarłym działkowcu wraz z odpisem aktu zgonu działkowca.

Czy Zarząd ROD może żądać od pozostałych osób bliskich zmarłego działkowca oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do działki?

Nie, żaden przepis ustawy rodzinnych ogrodach działkowych ani statutu PZD nie nakłada na osoby bliskie zmarłego działkowca obowiązku przedstawienia Zarządowi ROD oświadczeń osób bliskich o zrzeczeniu się prawa do działki. Ewentualne złożenie oświadczenia woli o zrzeczeniu się prawa do działki nie wpływa na skrócenie terminu postępowania, ponieważ ustanowienie prawa do działki nie może nastąpić przed upływem terminu wygaśnięcia roszczeń przysługujących osobom bliskim działkowca.

Czy w przypadku nabycia prawa do działki po zmarłym działkowcu konieczne jest podpisanie nowej umowy dzierżawy działkowej?

W przypadku osób bliskich innych niż współmałżonek zmarłego działkowca – który wstępuje w stosunek prawny po zmarłym działkowcu - konieczne będzie zawarcie nowej umowy dzierżawy działkowej. Stosunek prawny z umowy dzierżawy działkowej ze zmarłym działkowcem wygasł wraz ze śmiercią działkowca.

Co stanie się z działką gdy nikt z osób bliskich nie skorzysta z możliwości nabycia prawa do działki po zmarłym działkowcu?

Jeśli po śmierci działkowca w powyższych termiach nie zgłosi się żadna uprawniona osoba to zarząd ROD może swobodnie „zadysponować” prawem do działki, np. zawrzeć umowę dzierżawy działkowej z dowolną osobą, która spełnia ustawowe kryteria.

Co stanie się gdy o ustanowienie prawa do działki po zmarłym działkowcu zwróci się do Zarządu ROD kilka osób bliskich działkowca?

W przypadku zgłoszenia się kilku uprawnionych np. syn, córka, matka, o ustanowieniu prawa do działki rozstrzyga sąd. Sąd orzekając komu przysługuje prawo do działki, będzie brał pod uwagę w szczególności okoliczność, czy dana osoba bliska korzystała z działki wraz ze zmarłym działkowcem.

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostaję do Państwa dyspozycji (dane do kontaktu znajdą Państwo w zakładce -> KONTAKT).